0-6 μηνών:
• Παραγωγή άναρθρων ήχων ως απόρροια αντανακλαστικών (π.χ βήχας, κλάμα).
• Παραγωγή ήχων που προσφέρουν ευχαρίστηση, π.χ γουργουρητό.
• Το βρέφος χρησιμοποιεί διαφορετικές κραυγές ή ήχους για να εκφράσει διαφορετικές ανάγκες.
• Χαμογελά όταν του μιλούν.
• Αναγνωρίζει φωνές.
• Εντοπίζει τον ήχο στρέφοντας το κεφάλι του προς την πηγή του ήχου.
• Ακούει τους ήχους ομιλίας.
• Βαβίζει, χρησιμοποιώντας τα φωνήματα /b/, /p/, /m/.
• Χρησιμοποιεί ήχους και χειρονομίες για να υποδηλώσει τις ανάγκες του.
Σημ: Ως προς τον κινητικό τομέα, το βρέφος μπορεί να σηκώσει το κεφάλι και τους ώμους όταν βρίσκεται σε πρήνη θέση (μπρούμυτα), προσπαθεί να φτάσει αντικείμενα με το ένα χέρι αλλά αστοχεί, παρακολουθεί το χέρι του και εντοπίζει οπτικά ανθρώπους και αντικείμενα.
7-12 μηνών:
• Το φωνητικό παιχνίδι γίνεται πιο συστηματικό, χρησιμοποιούνται προσεγγίσεις ήχων ομιλίας.
• Το βάβισμα περιλαμβάνει μεγαλύτερη ποικιλία ήχων και αρχίζει να γίνεται πιο μελωδικό. Σε ένα πρώτο στάδιο, παρατηρείται η επανάληψη στερεότυπων συλλαβών όπως μπα, μπα,μπα.
• Το βρέφος αρχίζει να μιμείται ήχους ομιλίας περισσότερο από το κλάμα για να τραβήξει την προσοχή.
• Αντιλαμβάνεται και ανταποκρίνεται στο άκουσμα του ονόματός του.
• Αναγνωρίζει λέξεις για αντικείμενα καθημερινής χρήσης (π.χ. παπούτσι, γάλα).
• Προς το τέλος αυτής της περιόδου οι ηχητικές εκφορές έχουν επιπλέον αποκτήσει κι έναν επιτονισμό, έτσι ώστε η φωνητική παραγωγή των παιδιών να ακούγεται σαν μια εκφραστική, αλλά ακατανόητη επικοινωνία (jargon). Επιπλέον, το βρέφος ξεκινά να χρησιμοποιεί λεξιλόγιο ενός ως τριών λέξεων, αποτελούμενο αποκλειστικά από ουσιαστικά και κατανοεί απλές εντολές κι αιτήματα καταλαβαίνει το όχι και το ζεστό.
Σημ: Ως προς τον κινητικό τομέα, το βρέφος μπορεί πλέον να σταθεί και να κάνει τα πρώτα του βήματα με βοήθεια, μπορεί να κρατά το μπουκάλι του και να πίνει απο μια κούπα, να παίζει μπάλα και παιχνίδια, όπως κου-κου...τα!, να συνεργάζεται όταν το ντύνουν και να προσπαθεί να μιμείται χειρονομίες.
13-18 μηνών:
• Το παιδί χρησιμοποιεί πρότυπα επιτονισμού ανάλογα με αυτά του ενήλικα.
• Χρησιμοποιεί ακατανόητες λέξεις για να γεμίσει τα κενά στη ροή του λόγου κι ο λόγος του είναι κατά βάση μη κατανοητός.
• Αναγνωρίζει από 1-3 μέρη του σώματος.
• Χρησιμοποιεί για να εκφραστεί ένα λεξιλόγιο από 3-20 και πάνω λέξεων (αποτελούμενο κυρίως από ουσιαστικά).
• Η ομιλία του παιδιού βρίσκεται στο ολοφραστικό στάδιο.
• Χρησιμοποιεί χειρονομίες συνδυασμένες με φωνητικές παραγωγές και ζητάει αντικείμενα που του αρέσουν.
• Παραλείπει κάποια αρχικά σύμφωνα και σχεδόν όλα τα τελικά σύμφωνα.
Σημ: Ως προς τον κινητικό τομέα, το παιδί δείχνει αντικείμενα που αναγνωρίζει, τρέχει αλλά πέφτει συχνά, βγάζει τις κάλτσες του ή το καπέλο του και αποπειράται να τραβήξει το φερμουάρ του προς τα πάνω και κάτω.
19-24 μηνών:
Έκφραση
• Το παιδί χρησιμοποιεί εκφραστικό (ενεργητικό) λεξιλόγιο από 50-100+ λέξεις.
• Ο λόγος του χαρακτηρίζεται ως «τηλεγραφικός».
• Απαντά ερωτήσεις τύπου: ‘Τι είναι αυτό;’ και υψώνει σωστά τον τόνο της φωνής του όταν ρωτά.
• Αρχίζει να συνδυάζει ουσιαστικά και ρήματα (π.χ μαμά πάει) και κάποιες αντωνυμίες.
• Του αρέσει να ακούει ιστορίες κι ονομάζει σωστά οικεία αντικείμενα.
Κατανόηση
• Γνωρίζει 5 μέρη του σώματος.
• Έχει αντιληπτικό λεξιλόγιο αποτελούμενο από 300+ λέξεις.
• Η ομιλία του γενικά είναι κατανοητή σε αγνώστους σε ποσοστό 25-50%.
Σημ: Ως προς τον κινητικό τομέα, το παιδί περπατά πλέον χωρίς βοήθεια στο πλάι και προς τα πίσω, ανεβοκατεβαίνει σκάλες με βοήθεια, ανεβαίνει σε μια καρέκλα και κάθεται, βάζει κλειδί στην κλειδαριά, φτιάχνει ένα πύργο με τρεις κύβους, κάνει μικρά πηδηματάκια και μπορεί να σταθεί στο ένα πόδι με βοήθεια.
2-3 ετών (24-36 μηνών):
Έκφραση
• Το παιδί χρησιμοποιεί εκφραστικό (ενεργητικό) λεξιλόγιο από 50-250+ λέξεις (ραγδαία ανάπτυξη αυτή την περίοδο).
• Οι προτάσεις του αποτελούνται από 3-4 λέξεις με δομή Υ-Ρ-Α και οι ερωτήσεις του από 1-2 λέξεις.
• Εκφράζει τις ανάγκες του σχετικά με την τουαλέτα.
• Χρησιμοποιεί σωστά όλα τα φωνήεντα.
• Χρησιμοποιεί προθέσεις (με,σε), άρθρα (ο,η,το), πληθυντικό αριθμό, ρήματα στον Ενεστώτα και στον Αόριστο, κάνοντας παράλληλα κι αρκετά γραμματικά λάθη.
• Χρησιμοποιεί μορφήματα που δηλώνουν κτήση (π.χ μου,σου,του).
• Επαναλαμβάνει συχνά λέξεις (π.χ εγώ) ή την πρώτη συλλαβή μιας λέξης όταν μιλάει.
• Η ομιλία του παιδιού είναι κατανοητή από τους ξένους σε ποσοστό 50-75%.
• Κάνει ερωτήσεις με τα «ποιός», «πως», «γιατι».
Κατανόηση
• Έχει αντιληπτικό λεξιλόγιο αποτελούμενο από 500-900+ λέξεις.
• Καταλαβαίνει τις έννοιες «ένα» κι «όλα».
• Δείχνει εικόνες σε ένα βιβλίο κατ’εντολή (π.χ δείξε μου τη μπάλα).
• Καταλαβαίνει απλές έννοιες χώρου (μέσα,έξω).
• Καταλαβαίνει αρκετές προσωπικές και κτητικές αντωνυμίες.
• Κατανοεί τη χρήση καθημερινών αντικειμένων (π.χ οδοντόβουρτσα).
• Κατανοεί περιγραφικές έννοιες (μικρό, μεγάλο).
• Γνωρίζει αρκετά μέρη του σώματος.
Σημ: Ως προς τον κινητικό τομέα, το παιδί αρχίζει να αναπτύσσει ρυθμό, να ανεβοκατεβαίνει τις σκάλες μόνο του, να περπατά με τις μύτες των ποδιών του, να γυρνά τις σελίδες ενός βιβλίου, να πίνει με το ένα χέρι, να μουντζουρώνει χαρτιά,να ζωγραφίζει κουνώντας όλο το χέρι, να ξεντύνεται, να μασά και να καταπίνει κανονικά στερεές τροφές.
3-4 ετών (36-48 μηνών):
Έκφραση
• Το παιδί χρησιμοποιεί εκφραστικό (ενεργητικό) λεξιλόγιο από 800-1500+ λέξεις.
• Οι προτάσεις του περιλαμβάνουν μέχρι και 6 λέξεις και κάνει πολύ συχνά ερωτήσεις με τα «ποιος», «τι», «πως», «που», «γιατι».
• Εκφράζει τα συναισθήματά του.
• Μπορεί να ψιθυρίσει.
• Μπορεί να μιλήσει για γεγονότα που του έχουν συμβεί χρησιμοποιώντας Αόριστο και να τοποθετήσει δυο γεγονότα σε χρονολογική σειρά.
• Χρησιμοποιεί περισσότερες προθέσεις και άρθρα, ρήματ στον Ενεστώτα και στον Αόριστο, κτητικές αντωνυμίες.
• Χρησιμοποιεί βοηθητικά ρήματα και τη σύνταξη άρθρο +επίθετο + ουσιαστικό (π.χ η καλή νεράιδα).
• Χειρίζεται ενήλικες και παιδιά της ίδιας ηλικίας.
• Η ομιλία του παιδιού είναι κατανοητή από τους ξένους σε ποσοστό 80%.
Κατανόηση
• Έχει αντιληπτικό λεξιλόγιο αποτελούμενο από 1200-2000+ λέξεις.
• Καταλαβαίνει πλήρως τη λειτουργία των αντικειμένων.
• Απαντά σε ερωτήσεις με το «πότε;».
• Καταλαβαίνει διαφορές στις έννοιες σταματώ-ξεκινώ, μέσα-πάνω, μεγάλο- μικρό.
• Αναγνωρίζει τα χρώματα.
• Κτανοεί πιο σύνθετες περιγραφικές έννοιες (άδειο,γεμάτο, ίδιο).
• Έχει αίσθηση του παρελθόντος και του μέλλοντος.
Σημ: Ως προς τον κινητικό τομέα, το παιδί κλωτσάει τη μπάλα, μαθαίνει να χρησιμοποιεί ψαλίδι, μπορεί να κουμπώσει κουμπιά, να κάνει ποδήλατο (τρίκυκλο), να χρησιμοποιήσει κουτάλι χωρίς να λερωσεί, να ανοίγει μια πόρτα στρίβοντας το χερούλι, να αντιγράψει κύκλο, να βάλει τα παπούτσια του (όχι απαραίτητα στο σωστό πόδι), να χρησιμοποιεί το ίδιο χέρι σταθερά για τις περισσότερες δραστηριότητες.
4-5 ετών (48-60 μηνών):
Έκφραση
• Το παιδί χρησιμοποιεί εκφραστικό (ενεργητικό) λεξιλόγιο από 900-2000+ λέξεις.
• Οι προτάσεις του περιλαμβάνουν μέχρι και 8 λέξεις και κάνει πολύ συχνά ερωτήσεις τύπου «Τι είναι αυτό;»
• Οι προτάσεις γίνονται πιο σύνθετες, περιλαμβάνοντας μορφήματα σύγκρισης (π.χ.-ύτερος,-ότερος).
• Μπορεί να ονομάζει κατηγορίες (ζώα, φρούτα κ.λπ).
• Μπορεί να χρησιμοποιήσει πληθυντικό σε ανισοσύλλαβα ουσιαστικά (π.χ. ψαράδες).
• Αφηγείται σωστά μια μεγάλη ιστορία.
• Απαντά σε ερωτήσεις με «γιατι;» και σε ερωτήσεις με δυο σκέλη.
• Μιλά για εμπειρίες του στο σχολείο, στο σπίτι, με τους φίλους του.
• Ο ρυθμός ομιλίας μπορεί να φτάσει τις 186 λέξεις το λεπτό.
• Ονομάζει 1-3 χρώματα.
Κατανόηση
• Έχει αντιληπτικό λεξιλόγιο αποτελούμενο από 2800+ λέξεις.
• Απαντά σε ερωτήσεις σχετικά με τη λειτουργία των αντικειμένων.
• Καταλαβαίνει την έννοια των αριθμώμ από 2-5.
• Κατανοεί πιο σύνθετες χωρικές έννοιες καθώς και χρονικές έννοιες (μέρα, νύχτα).
• Ακούει προσεκτικά μια ιστορία και μπορεί να απαντήσει σε ερωτήσεις που αφορούν σε αυτή.
Σημ.: Ως προς τον κινητικό τομέα, το παιδί μπορεί να τρέχει γύρω από εμπόδια, να πετά τη μπάλα σε ορισμένη κατεύθυνση, να περπατά σε μια γραμμή, να κάνει κουτσό, να γράφει συγκρατώντας το χαρτί, να σχεδιάζει κύκλους, σταυρούς και ρόμβους, να χύνει νερό σε ποτήρι από μια κανάτα. Ως το τέλος αυτής της περιόδου, το παιδί ανεξαρτητοποιείται στη χρήση της τουαλέτας.
5-6 ετών (60-72 μηνών):
Έκφραση
• Το ενεργητικό λεξιλόγιο του παιδιού παρουσιάζει ραγδαία αύξηση.
• Οι προτάσεις του περιλαμβάνουν λεπτομέρειες, δευτερεύουσες προτάσεις και συμπλεκτικούς συνδέσμους.
• Ονομάζει αντίθετα.
• Ανταλλάσσει πληροφορίες κάνοντας ερωτήσεις.
• Μετράει μέχρι το 30 μηχανικά.
• Ονομάζει 6 βασικά χρώματα και 3 βασικά σχήματα.
• Ονομάζει τις μέρες της εβδομάδας με τη σειρά.
• Χρησιμοποιεί επίθετα για να περιγράψει ανθρώπους και αντικείμενα.
• Χρησιμοποιεί ποσοτικές λέξεις (περισσότερο, λιγότερο).
• Τραγουδά και απαγγέλει ποιήματα.
• Κάνει ερωτήσεις με το «πως;».
Κατανόηση
• Έχει αντιληπτικό λεξιλόγιο αποτελούμενο από 13.000+ λέξεις.
• Ακολουθεί εντολές που δίνονται σε μια ομάδα.
• Κατανοεί έννοιες ποσότητας (ολόκληρο, μισό).
• Κατανοεί έννοιες ακολουθίας (πρώτος, δεύτερος).
Σημ.: Ως προς τον κινητικό τομέα, το παιδί μπορεί να γράψει κεφαλαία γράμματα, να κόψει μια σχεδιασμένη γραμμή στο χαρτί με το ψαλίδι, να πιάνει τη μπάλα με τα χέρια (αδρή κίνηση), να δένει τα κορδόνια του, να κόβει το φαγητό με το μαχαίρι, να φτιάχνει σύνθετες κατασκευές με τουβλάκια, να κάνει τούμπες, να κάνει ποδήλατο, να πλένει το προσωπό του, να τακτοποιεί τα παιχνίδια του.
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου